Historia kościoła

Kościół p.w. Świętej Trójcy

Historia kościoła p.w. Świętej Trójcy

Tablica fundacyjna opata jędrzejowskiego Mikołaja Odrowąża z Rembieszyc
Tablica fundacyjna opata Mikołaja Odrowąża z Rembieszyc

Nie jest znana data założenia parafii w Jędrzejowie. Według tradycji parafia p.w. św. Katarzyny miała istnieć jeszcze przed założeniem klasztoru OO. Cystersów, w XII wieku. Tradycję tę potwierdziły wykopaliska, jakie przeprowadzono w latach 30-tych XX wieku, przekopując się przez dawny cmentarz koło św. Katarzyny, podczas budowy drogi z miasta do szpitala. Obecnie w tym miejscu stoi figurka tzw. „Na Świętego Ducha".

Znaleziono wtedy w wykopanych czaszkach, trochę srebrnych monet z XI i XII w., co potwierdzałoby tradycję iż parafia św. Katarzyny była starsza od klasztoru, jeżeli przy tym kościele, już w XI wieku dokonywano pochówków. Monety te, wraz z monetami rzymskimi znalezionymi na terenie Jędrzejowa, a świadczącymi o znacznie wcześniejszym osiedlu ludzkim znajdują się obecnie w Państwowym Muzeum im. Przypkowskich. Kościół św. Katarzyny musiał być drewniany, gdyż nie pozostało po nim żadnych śladów, poza grobami cmentarnymi, jakie go otaczały.

Drewniana dzwonnica
Drewniana dzwonnica

Nowy kościół, już p.w. Świętej Trójcy powstał w pierwszej połowie XV wieku i obejmował: obecne prezbiterium, zakrystię, nawę oraz kaplicę między zakrystią a nawą od północy. Prezbiterium i nawa były kryte płaskimi drewnianymi stropami. W roku 1479 Opat Mikołaj z Rembieszyc dobudował od strony południowej kaplicę o gotyckim sklepieniu i być może także z jego inicjatywy również prezbiterium pokryto gotyckim sklepieniem. W kaplicy tej znajduje się Krzyż z dworu w Grabiszycach, gdzie według tradycji ustnej zaczął ociekać krwią, po czym przeniesiono go do parafii jędrzejowskiej. O tym, że Krucyfiks ten uważano za cudowny już w 1670 roku świadczy wzmianka na nagrobku ks. Jana Woszczyny. Krzyż umieszczony jest na tle srebrnej, trybowanej blachy ozdobionej motywem roślinnym, u dołu kleczą postacie fundatorów z Grabiszyc oraz data 1662 rok.

Na przełomie XVI i XVII wieku kościół otrzymuje bogatą polichromię, jakiej resztki widzimy w arkadach tęczy obu ówczesnych kaplic, jak i w kaplicy południowej. W tym czasie może przez tego samego fundatora, co polichromia powstała zupełnie wyjątkowo usytuowana kaplica przy prezbiterium. Pozostałe po niej bramujące portal kolumny, wskazują na łączność z najlepszymi przykładami typowego polskiego renesansu. Niestety historia nie przekazała nam tych fundatorów, których stać było na wzniesienie kaplicy w tak niezwykłym miejscu.

Kościół - ok. 1916 r.
Kościół - ok. 1916 r.

W XVIII wieku bardzo źle pokryto nawę ciężkim sklepieniem i kaplice boczne zamieniono na nawy, przez dobudowanie części zachodnich. Powstała fasada zachodnia posiadała jednak oryginalny portal gotycki. W XVIII w. lub w początkach XIX zniszczeniu uległa kaplica renesansowa i kościół posiadał niezwykłe wejście przy wielkim ołtarzu w prezbiterium.

W latach 1870-1880 pod nadzorem Piotra Andrzeja Przypkowskiego wzniesiono nową kaplicę przy tymże wejściu p.w. św. Floriana i umieszczono na niej zegar słoneczny. W tym czasie dobudowano kruchtę, potem przerobiono drewnianą, krytą gontem sygnaturę na kształt obecny, kryjąc ją blachą.
W roku 1976 dokonano odbudowy części zachodniej, przesuwając równocześnie portal gotycki.

Z najnowszej historii kościoła należy wspomnieć o odnowieniu polichromii, konserwację ołtarzy a także pokrycie dachu blachą miedzianą.

Drewniana dzwonnica
Sygnaturka przed prz...
Kościół - 1912 r.
Kościół - ok. 1916 r...
Kościół - ok. 1916 r...
Kościół - ok. 1916 r...
Kościół - ok. 1917 r...
Kościół - ok. 1918 r...
Kościół - lata 20. ...
Kościół - lata 20. ...
Kościół - 1926 r.
Kościół - 1926 r.
Kościół - lata 30. X...
Kościół - lata 30. X...
Kościół - 1934 r.
Kościół - październi...
Zegar słoneczny - si...
Kościół Św. Trójcy -...
Kościół Św. Trójcy -...
Kościół - 1967 r.
Tablica fundacyjna

UWAGA! Ten serwis używa cookies i podobnych technologii.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to.

Zrozumiałem

Facebook

Proszę czekać. Trwa ładowanie wpisów...